خرده فروشی آنلاین یا الکترونیکی چیست؟

اگر کمی اهل گشت و گذار در اینترنت و فضای مجازی باشید، احتمالاً تابه‌حال به کسب و کارهای کوچک و بزرگ اینترنتی زیادی برخورد کرده‌اید. از آنجایی که خرده فروشی به معنای فروش هر چیزی بدون واسطه به مصرف کننده نهایی است، تمام این کسب و کارها به نوعی در حال خرده فروشی آنلاین هستند. جالب است بدانید که خرده فروشی آنلاین چیزی حدود یک چهارم بازار را در برگرفته است.

زمانی که اسم خرده فروشی می‌آید، بسیاری افراد به فروش تنوع زیادی از جنس‌های متفاوت در کنار هم فکر می‌کنند. در حالی که این تعریفی اشتباه از این موضوع بوده که بین عموم مردم جا افتاده است. برخی دیگر از افراد فعال در بازار نیز اعتقاد دارند که خرده فروشی در واقع نقطه مقابل عمده فروشی است. اما امروزه که فضای مجازی و کسب و کارهای آنلاین جای خود را در بین مردم باز کرده‌اند، بیشتر از قبل به خرده فروشی و مسائل مربوط به آن اشاره می‌شود. در ادامه این مطلب به پاسخ به سؤال خرده فروشی چیست و بررسی دقیق خرده فروشی الکترونیکی و… می‌پردازیم.

خرده فروشی به چه معناست؟

به طور کلی فروش هر چیزی در کسب و کارهای مختلف، نیازمند طی کردن مراحل خاصی بوده تا در نهایت به دست مصرف کننده برسد. اما در این میان خرده فروش به شخصی گفته می‌شود که حداقل هشتاد درصد از فروش کل محصول یا خدماتی که ارائه می‌دهد به مصرف کنندگان نهایی باشد. این تعریف در برخی کشورها به عنوان یک تعریف قانونی شناخته می‌شود.

قبل از تعریف خرده فروشی آنلاین خوب است به این نکته هم اشاره کنیم که کالاهای متنوع بسیاری وجود دارند که می‌توانند در فرایند خرده فروشی به دست مصرف کننده برسند. این کالاها ممکن است شامل مواردی مثل گوشی موبایل، تبلت، خودرو و … یا مواردی مثل نان، برنج، انواع خوراکی‌ها و … باشد.

به طور کلی اکثر خرده فروشان افرادی هستند که به عنوان واسطه مشغول فروش برندهای مختلف به مشتری هستند و خود به عنوان تولید کننده محصولی ارائه نمی‌دهند. اگر قصد راه اندازی یک فروشگاه اینترنتی را دارید، پیشنهاد می‌شود قبل از اقدام به انجام هر کاری از مشاوره خرده فروشی با یک فرد باتجربه در این زمینه استفاده کنید.

خرده فروشی آنلاین با سنتی چه تفاوت‌هایی دارد؟

برای اولین بار در سال ۱۹۹۵ واژه خرده فروشی آنلاین یا E-Retailing در فضای اینترنت استفاده شد. در واقع این عبارت با فروش کالاهای مختلف به شیوه خرده فروشی و با استفاده از ابزارهای الکترونیکی مثل اینترنت معنا می‌شود. همچنین می‌توان گفت که ریتل آنلاین در واقع معنایی شبیه به مدل کسب و کار B2C (کسب و کار با مشتری نهایی) در تجارت الکترونیک دارد. لذا می‌توان از آن به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های تجارت الکترونیک یاد کرد.

ریتیل الکترونیکی در واقع به عنوان یک بیزینس مستقل بوده و اجزای مخصوص به خود را دارد، مثل اعتماد سازی، فرایند بسته بندی و تحویل، پرداخت اینترنتی و غیره. خرده فروشی سنتی به شیوه‌ای آسان‌تر می‌تواند اعتماد مشتریان خود را جلب کند، زیرا مشتریان می‌توانند از نزدیک کالای مورد نظر خود را بررسی کنند. همچنین خرده فروشی سنتی نیازمند فرایند تحویل نیست، زیرا مشتریان خود با پای خود به مکان فروش کالا مراجعه می‌کنند.

خرده فروشی آنلاین یا ریتیل الکترونیکی برای موفقیت نیازمند یک وب‌سایت جذاب و قابل فهم برای عموم مردم بوده و واجب است که مرتباً بر اساس نیازهای مشتریان و موجودی محصولات به روز شود. بنابراین در خرده فروشی الکترونیکی نیاز به فضایی فیزیکی برای ارائه محصول نخواهد بود و به این ترتیب هزینه‌ها ناخودآگاه کاهش پیدا خواهند کرد. نتیجه‌ی این موضوع، ارائه کالایی ارزان‌تر نسبت به خرده فروشی سنتی است.

مزایای خرده فروشی آنلاین

ریتیل آنلاین یا خرده فروشی الکترونیکی در هر اندازه و با هر قدمتی که باشد، مزایای مخصوص به خود را دارد. کافی است یک مجموعه خرده فروشی آنلاین نوپا را تصور کنید که به راحتی و با یک سیستم کامپیوتر در یک اتاق کوچک می‌تواند اکثر امور بیزینس خود را از راه دور کنترل کند. بنابراین خرده فروشان الکترونیکی می‌توانند بدون پرداخت هزینه‌ای برای مکان و مغازه، سود خود از فروش محصولات را بالا ببرند.

خرده فروشان سنتی اگر هم زمان شروع به فروش محصولات خود به شکل آنلاین کنند، این فرصت را به خود می‌دهند تا به درجه‌های بالاتری در بازار برسند. علاوه بر این خرده فروشی آنلاین این امکان را به مصرف کننده می‌دهد تا به راحت‌ترین شکل ممکن و بدون نیاز به خارج شدن از منزل، خرید خود را انجام دهد. به همین دلیل است که طرف‌داران آن روزبه‌روز در حال زیاد شدن است.

در ریتیل الکترونیکی به دلیل ارتباط نزدیکی که فروشنده با مشتری خود داشته و امکان مشاهده نظرات و پیشنهادات آن‌ها در قالب کامنت را دارد؛ شناخت فروشنده از رفتار، سلیقه و علایق مشتریان خود افزایش پیدا می‌کند. همچنین در این سیستم خرده فروشی، تمام موانعی مثل مکان و زمان بی‌معنا شده و فروش محصول در هر زمان و ارسال آن به هر مکانی ممکن است.

چالش‌های خرده فروشی آنلاین چیست؟

با وجود تمام نکات مثبتی که در ریتیل آنلاین وجود دارد، باز هم کاستی‌ها و چالش‌هایی در آن قابل رویت است. از بزرگ‌ترین این کاستی‌ها می‌توان به مواردی مثل ممکن نبودن لمس کالا توسط مشتری، عدم امکان خرید احساسی توسط مصرف کننده، ترس از سوء استفاده مالی و عدم استفاده از کارت اعتباری برای خرید و … اشاره کرد. در ادامه به برخی از چالش‌هایی که هر فرد در خرده فروشی آنلاین پیش رو دارد اشاره خواهیم کرد.

انواع کسب و کار اثبات نشده

در سال‌های گذشته و عصر dot-com بسیاری از کسب و کارهای آنلاین و اینترنتی به شکل آزمایشی شروع به کار کردند و به همین دلیل سود ثابتی نداشتند. در نتیجه در اوایل همان قرن بود که شاهد تعطیلی نود درصد از بیزینس‌های تجارت الکترونیک بودیم. درست است که امروزه این موضوع تبدیل به امری جا افتاده بین مردم شده و کسب‌وکارهای dot-com تا حدودی رشد کرده است، اما هنوز درآمدی منظم و تضمین شده در خرده فروشی آنلاین وجود ندارد.

تغییر دادن فرایند کسب و کار

به طور کلی به دلیل تفاوتی که خرده فروشی آنلاین با سنتی دارد، فرایند فروش نیز باید تغییر کند. در خرده فروشی آنلاین روند تأمین یا تولید کالا، انبار کردن، لجستیک آن و … نسبت به شیوه سنتی آن متفاوت است. برنامه ریزی برای این مراحل و تجزیه و تحلیل نیاز مشتری در خرده فروشی الکترونیکی کمی دشوار است.

درگیری بین کانال‌های فروش مختلف

با توجه به هزینه‌های بیشتری که فروش فیزیکی برای یک شرکت دارد، مجبور است تا قیمت نهایی کالا را کمی بیشتر ارائه دهد. به همین دلیل طبیعی است که مشتری به سمت خرده فروشی آنلاین مایل شود و این موضوع برای کانال‌های فروش فیزیکی یک تهدید به حساب می‌آید.

امنیت 

با پیشرفت تکنولوژی اخبار هک شدن سایت‌ها و سرقت‌هایی که از کارت‌های اعتباری می‌شود، اعتماد سازی برای خرده فروشی آنلاین کمی سخت شده است. مردم معمولاً در مورد افشای اطلاعات کارت اعتباری خود کمی احتیاط می‌کنند. بنابراین داشتن درگاه پرداخت امن برای یک کسب و کار اینترنتی یکی از مهم‌ترین مسائلی است که باید به آن پرداخته شود.

نمونه‌های موفق جهان و ایران

در سال ۲۰۱۹ بر اساس گزارش Forbes، پانزده درصد از مقدار کل تجارت الکترونیکی دنیا به ده شرکت خرده فروشی آنلاین برتر تعلق داشته است. در ادامه به برخی از خرده فروشی‌های الکترونیکی جهانی اشاره می‌کنیم:

• Om co
• Suning commerce group
• Apple
• Walmart
• Macys
• Otto group
• Vipshop holding

لازم به ذکر است که در سال ۲۰۱۸، پنج شرکت برتر خرده فروشی آنلاین چیزی حدود ۲۰۰ میلیارد دلار سود داشته‌اند. سه مورد از این ۵ شرکت برتر جهانی، متعلق به آمریکا و دو مورد متعلق به چین بوده است. همچنین جالب است بدانید که شرکت sunning and JD چین بیشترین رشد را در سال ۲۰۱۸ داشته است. علاوه بر آن شرکت اپل نیز در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال قبل خود، رشدی ۲۲ درصدی را تجربه کرده است.

در این میان شرکت آمازون به عنوان بزرگ‌ترین خرده فروشی آنلاین در جهان است که بیشترین فروش جهانی و به طبع بالاترین سود خالص را دارد. این مجموعه آنلاین دارای کالاها و محصولات بسیار متنوعی بوده، اما عمده فعالیت آن بر اساس فروش لوازم الکترونیکی، کتاب و رسانه است.

حال نوبت به بررسی خرده فروشی آنلاین در ایران می‌رسد. در ابتدا لازم است به این نکته اشاره شود که به دلیل نوپا بودن این شیوه فروش در ایران، متأسفانه هنوز گزارشی رسمی برای مقایسه فروشگاه‌های مجازی در کشور وجود ندارد. اما چیزی که قابل مشاهده است این است که شرکت دیجی‌کالا با فاصله‌ای چشمگیر در صدر جدول خرده فروشان الکترونیکی ایران قرار دارد. 

جالب است بدانید که در حال حاضر در کشور ایران، چیزی حدود پنجاه هزار فروشگاه اینترنتی وجود دارد که دارای نماد اعتبار بوده و در حال خرده فروشی آنلاین هستند. برآوردهایی که تا کنون از فروش کالا در کشور شده است نشان می‌دهد که کمتر از چهار درصد از کل فروش خرده فروشی کشور به این کسب و کارهای اینترنتی و خرده فروشی آنلاین تعلق دارد.

در آخر

با توجه به گسترش استفاده از فضای مجازی، اپیدمی کرونا، شلوغی کلان شهرها و آلودگی هوا، طولانی بودن مسیرها و عواملی مشابه این موارد، تمایل مردم در سراسر جهان به خرید اینترنتی زیاد شده است. به همین دلیل است که تعداد فروشگاه‌های اینترنتی و تنوع محصولاتشان روزبه‌روز در حال افزایش است. فروش مستقیم کالا به مصرف کننده نهایی توسط این فروشگاه‌های اینترنتی را خرده فروشی آنلاین می‌گویند. ما در این مقاله سعی کردیم تا شما را با این مفهوم آشنا کرده و مزایا و چالش‌های آن را نیز بررسی کنیم.

منبع: systemgroup.net