مدل کسب و کار، کلید راه انداز چرخه‌ی سود
مدل کسب و کار چارچوبی برای تعیین چگونگی خلق ارزش و مسیر رسیدن به اهداف تجاری یک سازمان یا شرکت است. به نقل از پیتر دراکر، کارشناس مدیریت، یک مدل کسب و کار باید به این سوالات پاسخ دهد: مشتری شما کیست؟ مشتری شما برای چه چیزی ارزش قائل است؟ چگونه می‌توانید آن ارزش را با قیمت مناسب ارائه دهید؟
طراحی مدل کسب و کار تمام عناصر مورد نیاز برای بررسی و تحلیل سند چشم انداز کسب و کارتان را در اختیارتان قرار می‌دهد. چیدمان اصولی مدل کسب و کار نقش موثری در موفقیت برند شما دارد. یکی دیگر از مزایای مستند سازی مدل کسب‌وکار، حفظ تمرکز بر روی دستیابی به اهداف تجاری شرکت و رسیدن به سود کلان است. در ادامه ابعاد مختلف برای تدوین یک بیزنس مدل را بررسی می‌کنیم.
مدل کسب و کار یا بیزنس مدل چیست؟
مدل کسب و کار یک طرح هدفمند برای راه اندازی چرخه‌ی سود یک کسب و کار در بازار خاص است. هسته‌ی مرکزی یک بیزنس مدل، ارزش پیشنهادی است که درباره‌ی یک محصول یا خدمت ارائه می‌دهد. در واقع همان ارزشی که شما را از سایر رقبا متمایز می‌سازد. چرا برند شما انتخابی مطلوب برای مشتریان است؟
در یک کسب و کار نوپا هزینه‌های راه اندازی، منابع مالی، پایگاه مشتریان هدف، استراتژی بازاریابی، نتایج بررسی رقبا و پیش بینی درآمد باید مشخص شود. برای مثال: در یک کسب و کار تبلیغاتی مزایای ارجاع به یک شرکت چاپ باید در مدل کسب و کار آن ذکر شود.
کسب و کارهای موفق بیزنس مدل‌های خود را به گونه‌ای طراحی می‌کنند که بتوانند با هزینه‌های مناسب نیازهای مشتریان را برآورده کنند. با گذشت زمان، بسیاری از کسب و کارها مدل کسب و کار خود را مورد بازبینی قرار می‌دهند و با توجه به نیاز و تقاضای بازار آن را ویرایش می‌کنند.
ارزیابی یک شرکت به عنوان سرمایه گذار به شما کمک می‌کند تا بهره مالی خود را پیش بینی کنید. این به معنای تحلیل مدل کسب و کار شرکت است. بیزینس مدل همه چیز را درباره‌ی آینده آن شرکت به شما نمایش می‌دهد. بنابراین سرمایه گذاری که مدل کسب و کار را به خوبی درک می‌کند، با کمک یک مشاور کسب و کار می‌تواند سرمایه گذاری مطمئن تری را تجربه کند.
اشتباه رایجی که بسیاری از کسب‌وکارها هنگام تهیه بیزنس مدل، مرتکب می‌شوند. این است که تامین هزینه‌های مالی را تا زمان سودآوری دست کم می‌گیرند. شما باید محاسبه تمام هزینه‌ها، از معرفی یک محصول تا بازاریابی و … را تا زمانی که میزان درآمد از هزینه‌هایتان بیشتر شود، ادامه دهید.
مروری بر تاریخچه مدل کسب و کار
سال ۱۹۹۴
تعریف اولیه طراحی مدل کسب و کار به سال ۱۹۹۴ باز می‌گردد. زمانی که پیتر دراکر نظریه کسب و کار خود را در قالب مقاله‌ای در مجله‌ی Harvard Business Review ارائه کرد. او در مورد اینکه چگونه شرکت‌ها نمی‌توانند با شرایط در حال تغییر همراهی کنند؟، وظیفه آنها در قبال شناسایی مشتریان و رقبا، ارزش‌ها و رفتار آنها چیست؟، صحبت کرده است. اکنون با توجه به اینکه بیش از صدها سال از وجود کسب‌وکارها می‌گذرد، اما فقط چند دهه است که به اهمیت مدل کسب و کار برای موفقیت یک تجارت، رسیده‌ایم.
سال ۲۰۰۲
اواسط بحران دات کام در سال ۲۰۰۲، جوان ماگرتا بر اساس تعاریف پیتر دراکر گفت: مدل‌های کسب و کار در قلب داستان‌ها هستند. داستان‌هایی که نحوه عملکرد شرکت‌ها را روایت می‌کنند. یک بیزنس مدل خوب به سوالاتی که پیتر دراکر مطرح کرده، پاسخ می‌دهد: مشتری کیست؟ مشتری چه ارزشی دارد؟
تغییر اصطلاح طرح کسب و کار به مدل کسب و کار با ظهور رایانه‌های شخصی رخ داد. صاحبان کسب و کار هر ساله برنامه‌های تجاری خود را در قالب کتاب مستند سازی می‌کردند. اما با تغییرات فناوری مایکروسافت ابزاری قدرتمند به نام Excel را معرفی کرد. تا کسب و کارها بتوانند بیزنس مدل خود را به صورت دیجیتالی و دقیق تهیه کنند. اکنون در یک صفحه از اکسل شما می‌توانید سود و زیان خود را در یک تجارت محاسبه کنید.
اجزای اصلی مدل کسب و کار کدامند؟
برای بسیاری از شرکت‌ها، تهیه مدل کسب و کار نقطه شروع آنها است. زیرا اهداف و نیازهای سازمان در آن طرح تعریف می‌کنند. طراحی یک بیزینس پلن خوب منجر به جلب رضایت مشتریان، تبدیل خریداران به مشتریان وفادار و شهرت برند می‌شود. در ادامه ۶ جزء اصلی در مدل کسب و کار را بررسی می‌کنیم.
۱. چشم انداز استراتژی کسب و کار
اولین قدم برای تهیه مدل کسب و کار، تعریف استراتژی است. در شرح استراتژی بخشی از ماموریت شرکت و برند شما مشخص می‌شود.
۲. تعیین اهداف اصلی سازمان
اهداف اصلی شما در کسب و کار چیست و چگونه برای آنها برنامه ریزی می‌کنید؟ چگونه اهداف خود را ارزیابی و پیگیری می‌کنید؟ اهداف شما می‌توانند مرتبط با درآمد حاصل از فروش سالیانه، هزینه‌های مرتبط با مدیریت و استراتژی بازاریابی باشند.
۳. شناسایی چالش‌های مشتری
شناسایی انواع مشتریانی که به استفاده از محصولات یا خدمات شما علاقه‌مند هستند، امری مهم در طراحی پلن کسب و کار است. در این بخش باید فهرستی از چالش‌هایی که مشتریان هنگام برخورد با محصولات یا خدمات شما با آن مواجه می‌شوند، تهیه کنید. برای مثال: صاحب یک کسب و کار فروش تجهیزات باغبانی مانند ماشین چمن زنی هستید. باید به مشتریان خود بگویید در صورت معیوب بودن محصول خریداری شده، چه اقداماتی را انجام دهند.
۴. ارائه راه حل‌ها
یک پلن کسب و کار قدرتمند شامل فهرستی از راه حل‌ها برای مشکلات مشتریان نیز می‌باشد. سعی کنید با استفاده از منابع و کانال‌هایی که در اختیار دارید. از کارآمد بودن این راه حل‌ها، اطمینان حاصل کنید.
۵. قیمت گذاری مناسب بر محصولات یا خدمات
هر کسب و کار باید یک مدل قیمت گذاری برای محصولات یا خدمات خود ایجاد کند. اگر صاحب کسب و کار نوپایی هستید. در ابتدا قیمت گذاری پایین جهت جذب مشتری انجام دهید. اما نحوه قیمت گذاری شما باید به گونه‌ای باشد که هزینه‌های مربوطه را نیز پوشش دهد. عوامل مختلفی مانند کیفیت محصولات یا خدمات و اهداف سودآوری بر مدل قیمت گذاری شما تاثیر گذارند. هنگامی که به مرحله‌ی سود خالص مورد نظر رسیدید، برگزاری کمپین‌های تبلیغاتی و ارائه تخفیف را آغاز کنید.
انواع مدل کسب و کار
به تعداد انواع کسب و کار، انواع مدل کسب و کار وجود دارد. در ادامه برخی از رایج‌ترین مدل‌های کسب و کار گردآوری شده است. با ما همراه باشید.
مدل خرده فروشی | Retailer
یکی از متداول‌ترین مدل‌های کسب و کار که اکثر مردم به طور روزانه با آن در تعامل هستند، خرده فروشی است. خرده فروش در آخرین مرحله از زنجیره تامین قرار دارد. آنها کالاهای نهایی را از تولیدکنندگان یا توزیع کنندگان خریداری کرده و به صورت مستقیم به مشتریان عرضه می‌کنند.
مدل سازنده | Manufacturer
تولید کننده وظیفه‌ی تامین مواد اولیه برای تولید یک محصول خاص، با استفاده از نیروی داخلی، ماشین آلات و تجهیزات بر عهده دارد. تولید کننده ممکن است یک محصول یا کالای سفارشی را به تعداد انبوهی تولید کند. همچنین می‌تواند کالاها را به توزیع کنندگان، خرده فروشان یا مستقیم به مشتریان بفروشد.
مدل بسته بندی | Bundling
اگر نگران هزینه جذب مشتری هستید، می‌توانید از مدل بسته بندی استفاده کنید. در این مدل چند نوع از محصولات خود را در قالب یک کالا با ارائه تخفیف بفروشد.مدل باندلینگ بر مشتریان موجود در باشگاه مشتریان متمرکز است.
مدل بازاریابی پیوسته | Affiliate
در مدل بازاریابی پیوسته، شرکت‌ها برای تبلیغ یک محصول یا خدمت خاص در یک پلتفرم، غرامت پرداخت می‌کنند. نحوه پرداخت این غرامت می‌تواند به صورت مبلغی ثابت، درصدی از فروش حاصل از تبلیغ یا ترکیب هر دو باشد.
سخن پایانی
یک سازمان فقط نهادی برای فروش محصول یا خدمات نیست. بلکه سیستمی است که باید برای آن برنامه‌ای هدفمند داشته باشید. به چه کسی بفروشید؟ چه چیزی بفروشید؟ می‌خواهید چه ارزشی برای مخاطبان هدف ایجاد کنید؟
یک بیزینس پلن، تمام کارهایی که یک سازمان برای ارائه‌ی ارزش به مخاطبان خود در بلند مدت باید انجام دهد را توصیف می‌کند. پس با ایجاد مدل کسب و کار برای رسیدن به اهداف تجاری خود به صورت اصولی برنامه ریزی کنید.
هنوز نظری درج نشده است. شما اولین نفر باشید.